Gepost door Jos van Osta
‘Zelfsturing’ is inmiddels zo’n ingeburgerd begrip geworden, dat velen van ons er alweer een hekel aan gaan krijgen. Het wordt ook te pas en te onpas gebruikt en zelden op de juiste manier.
Daadwerkelijke zelfsturing, of de wens tot zelfsturing, kom ik in mijn praktijk maar weinig tegen. Leidinggevenden willen nu eenmaal leidinggeven en veel medewerkers (we zeggen het niet graag in het kader van zelfsturing) zijn er ook wel bij gebaat, mits het goed gebeurt natuurlijk. In tegenstelling tot de titel van een populair managementboek geldt dat zelfs voor de meeste professionals. Uit datzelfde boek blijkt overigens dat vooral het managen van professionals beter aan de professionals zelf overgelaten kan worden. En dat klopt dan m.i. weer wel. Laat ze het lekker zelf regelen!
Zelfsturende teams zijn in de praktijk vooral zelfregelende teams. De vraag wat ze precies regelen en met welk doel, is een vraag die wel enige sturing of begeleiding behoeft in veel gevallen. En dat is dan weer precies de rol van de leider. Daarbij is het de kunst om het onderscheid te maken tussen leidinggeven en managen. Voor dat eerste ben je ingehuurd, voor dat tweede kun je heel goed het team inzetten. Dat vraagt natuurlijk wel gerichte ontwikkeling en samenwerking, maar goed; dat voor elkaar krijgen is dan weer een typisch leiders‘klusje’.
Maar hoe zit het dan met teamcoaches? Mooie titel ‘teamcoach’, maar nog niet zo makkelijk in te vullen. Helaas zie ik het nogal eens gebeuren dat de teamcoach:
- afwezig is en nauwelijks een rol speelt;
- stiekem toch de leider is (alleen nu geen bevoegdheden meer heeft);
- een teamassistent is geworden; een stafafdeling voor het team die alle klusjes doet waar het team geen zin in heeft (of zegt geen tijd meer voor te hebben).
De roep om zelfsturing is vaak een roep om medewerkers, professionals of teams ‘die gewoon hun zaakjes goed regelen en op orde hebben’. Daarvoor hebben ze nu eenmaal wat bevoegdheden nodig en de vaardigheden (professionaliteit) om daar goed mee om te gaan; individueel én als team.
Hoe dat werkend te krijgen, is voor iedere organisatie weer anders, al zijn er wel een paar dingen waar je rekening mee kunt houden.
Behoefte aan een gesprek hierover? Ik kom graag een keer op de koffie.